1

Sau khi ba tôi qua đời vì nghiện rượu, ông chỉ để lại căn nhà cũ chưa tới mười mét vuông và một chiếc điện thoại.

Tôi cứ nghĩ từ nay sẽ không còn bị đánh đập nữa, có thể sống yên ổn bên bà nội.

Nhưng chưa kịp vui được mấy ngày thì người ta đã đến đòi thu nhà.

“Chỉ là một cái đồng phục rách, mà phải tag đi tag lại trong nhóm à!”

Người phụ nữ chửi mắng mẹ bạn Tử Hàn trong nhóm lớp xong thì ngồi vắt chân chữ ngũ trên sofa, lật danh bạ trong điện thoại của ba.

Chị định liên hệ với người thân của ba để đưa tôi đi.

Trong danh bạ chỉ có vài người: cô tôi, mợ tôi, chú tôi.

Chị kiên nhẫn gọi lặp đi lặp lại, nhưng bên kia toàn cúp máy.

Tôi nhỏ giọng nói: “Cô đừng gọi nữa, họ sẽ không lo cho con đâu.”

Chị liếc mắt nhìn tôi: “Cô? Tao mới hơn hai mươi thôi đấy, gọi tôi là cô?”

Thấy chị ấy không quá hung dữ, tôi cúi đầu thật sâu, lễ phép nói:

“Chị ơi, làm ơn cho em được ở lại đây đi.”

Chị nhìn tôi từ đầu đến chân, châm điếu thuốc, mùi nước hoa nồng nặc quyện với khói thuốc khiến tôi sặc đến khó chịu.

Chị đi qua đi lại trong căn phòng nhỏ, chần chừ một lát rồi gọi cho bên môi giới bất động sản.

Họ hẹn sẽ đến chụp ảnh căn nhà để đăng bán vào buổi tối.

Cúp máy xong, chị quay sang nói với tôi:

“Ba mày nợ tao năm vạn, tao phải bán căn nhà này. Thu dọn đồ đạc đi, dọn ra ngoài.”

Tôi lắc đầu, không dám nhìn thẳng vào mắt chị.

Chị cười nhạt: “Căn nhà nhỏ xíu, lại cũ nát thế này, nếu bán không được năm vạn thì tao sẽ bán mày đấy. Giờ đi còn kịp.”

Nghe mà tôi như bắt được vàng, vội đáp: “Vậy cũng được ạ.”

Chị quay đầu lại, rành rọt từng chữ: “Tao nói là tao sẽ bán mày đấy, hiểu chưa?”

Tôi gật đầu:

“Chị ơi, có thể mang theo bà nội em không? Nếu có người chịu bỏ năm vạn mua em, nhà em sẽ không thiếu cơm ăn áo mặc nữa.”

Chị hít một hơi dài, thở ra một tiếng nặng nề.

“Bà nội em đâu?”

Tôi cúi gằm mặt, nhìn mũi chân mình.

“Bà đang nằm viện. Tiền trợ cấp hàng tháng của bà không đủ chi phí chữa bệnh, càng không thể trả nợ cho chị.”

Chị nhún vai: “Cũng thảm thật đấy, nhưng loại cảnh đời như em, chị gặp nhiều rồi.”

Thấy chị không đuổi tôi nữa, tôi ngồi xuống bên cạnh làm bài tập.

Một tiếng sau, bên môi giới đến nhà.

Quả đúng như chị dự đoán, căn nhà nằm sâu trong ngõ nhỏ, rất khó bán.

Tiễn người ta về xong, tôi đặt bút xuống, nói:

“Chị ơi, hay là đợi bán được nhà rồi em đi cũng được. Em hứa sẽ không ở lỳ đâu.”

Chị ngồi xuống cạnh tôi, thở dài:

“Nhóc à, không phải chị ép em, nhưng chị thật sự chẳng còn nổi tiền ăn nữa.”

Chị nói chị tên là Giang Ly, đi làm thuê mấy năm, dành dụm được năm vạn.

Thấy mấy người đồng hương cho con bạc vay tiền kiếm lời lớn, chị cũng muốn thử, hy vọng tết năm nay có thể mang tiền về quê ăn tết.

Ai ngờ chuyến làm ăn đầu tiên đến thành phố tôi, gặp ngay ba tôi.

Chưa đến kỳ hạn trả nợ một tháng, ba tôi đã chế/t.

Biết chị đói, tôi nhanh chóng làm món trứng xào cà chua cho chị ăn.

Thấy chị ăn rất ngon lành, tôi tranh thủ nói:

“Trước khi bán được nhà, em sẽ không để chị phải đói đâu, được không ạ?”

Chị nuốt miếng cuối cùng rồi hỏi:

“Tiền đâu em mua đồ ăn?”

“Em đi nhặt ve chai.”

“Em không phải đi học à? Nhặt ve chai được bao nhiêu? Chị ăn cơm phải có thịt, em nuôi nổi không?”

2

Lúc ba còn sống, tôi đi nhặt chai lọ, giấy vụn cũng chỉ kiếm được mấy đồng lẻ.

Khi ba không về nhà, tôi mua một củ khoai tây, xào mớ khoai tây sợi là hai bà cháu đã có thể ăn được hai bữa.

Nhưng cứ hễ ba thua bạc trở về là lại la lối đòi ăn thịt, đòi uống rượu trắng.

Nếu tôi không có, ông sẽ đánh tôi.

Sợ bà nội lo, buổi tối tôi lén lút ra công trường gần đó trộm sắt vụn về bán.

Nghĩ đến việc giờ chỉ phải nuôi một chị gái không uống rượu, tôi thấy chắc mình xoay sở được.

Suy nghĩ một lúc, tôi nghiêm túc nói:

“Em có thể trộm sắt nuôi chị.”

Tôi ngước nhìn người phụ nữ trước mặt với ánh mắt đầy hy vọng.

Chị hơi khựng lại rồi bật cười ha hả:

“Được thôi, vậy cứ ở lại đã. Nhưng nếu nhà bán được, em phải dọn đi ngay, không được làm ầm lên đấy.”

“Không thành vấn đề ạ!”

Thỏa thuận xong, chị ấy – Giang Ly – ngả người ngủ luôn trên ghế sofa.

Trước khi chị ngủ, tôi xin lại chiếc điện thoại của ba, vì một số bài tập phải làm trên ứng dụng tải về trong máy.

Vừa mở khóa điện thoại, màn hình hiện lên vô số tin nhắn.

Tôi nhấn vào xem thì thấy đều là từ nhóm lớp gửi đến.

Cô giáo chủ nhiệm:

“Áo khoác đồng phục mùa đông 291 tệ/chiếc, phụ huynh có thể mua tự nguyện. Ai cần mua, liên hệ mẹ bạn Tử Hàn.”

Mẹ Tử Hàn:

“Sắp đến hội thao rồi, học sinh phải mặc đồng phục thống nhất. Bên trong mặc đồng phục thu đông, bên ngoài mặc áo khoác mùa đông.”

“Lý Dao, còn mỗi em chưa mua. Rốt cuộc có định mua không? Tôi phải nộp danh sách rồi.”

Tôi kéo xuống tiếp thì thấy sau tin nhắn chị Giang Ly gửi, rất nhiều phụ huynh nhảy vào bênh mẹ bạn Tử Hàn:

“Chị ấy lo cho cả lớp mà chẳng được lợi lộc gì, đừng nói chuyện kiểu đó chứ?”

“Hội thao ai cũng mặc áo khoác quay video, chụp hình, chỉ riêng con bé nhà em khác biệt, có hợp không?”

Mẹ Tử Hàn tiếp lời:

“Lần dã ngoại mùa xuân, mùa thu, Lý Dao nhà em lần nào cũng không đi, thôi thì bỏ qua. Nhưng chẳng lẽ lần nào cũng đặc cách à?”

Tôi nhíu mày, lục trong túi, chỉ còn đúng tám tệ.

Không biết gõ chữ, tôi chỉ có thể bấm nút ghi âm, nhỏ giọng trả lời:

“Cô ơi, áo đó em không mua đâu ạ, cô khỏi chờ em. Em đứng sau một chút cũng không ảnh hưởng gì đâu.”

Ngay sau đó, bên kia gửi về một tin nhắn thoại.

Tôi bấm nghe, giọng bên kia vang lên chói tai làm tôi vội vàng giảm âm lượng.

May mà không làm chị Giang Ly thức giấc.

“Không ảnh hưởng là sao? Cả lớp đang chờ mỗi mình em đấy! Hai trăm mấy tiền đồng phục cũng không mua nổi thì đến trường làm gì?”

Tôi cố giải thích:

“Cô ơi, em có đồng phục mùa hè và thu đông rồi, áo khoác đó bình thường cũng không mặc, mua chỉ mặc một hai lần thì phí lắm…”

Chưa nói xong, chị Giang Ly đã quát lên:

“Có cho người ta ngủ không đấy? Ồn ào chết đi được!”

Thấy chị nổi giận, tôi đành tắt điện thoại, quay lại giường nằm.

Các lớp khác chỉ cần mặc đồng phục thu đông khi thi đấu.

Chỉ có lớp tôi là ép phải mua áo khoác.

Mấy hôm trước, trong nhóm lớp còn có nhiều phụ huynh nói không mua áo khoác, mặc đồng phục cũ là được.

Giờ tôi chỉ mong câu “chỉ còn mình em chưa mua” của mẹ bạn Tử Hàn là nói dối.

Chỉ mong sáng mai dậy, ngoài tôi ra vẫn còn bạn nào chưa mua, như vậy tôi sẽ không quá nổi bật.

Sáng sớm hôm sau, tôi bị tiếng chải răng của chị Giang Ly đánh thức.

Tôi cũng dậy, thay đồng phục chuẩn bị đến trường dự hội thao.

Lúc tôi bước ra cửa, chị Giang Ly vẫn còn ngậm bàn chải trong miệng, nhìn tôi đầy bất ngờ:

“Gì đấy? Mặc đạo bào đi học à?”

Tôi cúi đầu nhìn bộ đồng phục đã dài quá đầu gối.

Trường bắt mua hai bộ đồng phục mùa hè và hai bộ thu đông — cộng lại là mấy trăm tệ.

Ba tôi chưa từng mua cho tôi, còn tiền bà nội thì cũng không đủ.

Tất cả đồng phục tôi có đều là của bà Chu hàng xóm cho.

Cháu gái bà ấy học xong lớp sáu thì để lại cho tôi.

Cháu bà ấy cao hơn, tôi thì gầy và nhỏ, mới học lớp hai, mặc vào đúng là hơi dài.

Chị Giang Ly đâu phải người đầu tiên cười nhạo tôi.

Tôi gãi đầu:

“Chị ơi, hôm nay em có hội thao, em đi trước nhé.”

Chị hất tay, tỏ vẻ chán nản:

“Đi đi, khỏi phải báo.”

3

Tôi thấp thỏm bước vào lớp, cả lớp trừ tôi ra ai cũng đã mặc áo khoác đồng phục.

Tôi cúi đầu, bước thật nhanh về chỗ ngồi.

Trên bàn của mỗi bạn đều có một bó hoa vải cầm tay — đạo cụ cho tiết mục nhảy khai mạc của từng lớp.

Tôi đặt cặp xuống, đúng lúc cô chủ nhiệm bước vào lớp.

“Lát nữa mọi người cầm hoa vải xếp hàng ra sân trường. Khi loa gọi đến tên lớp mình thì bắt đầu nhịp bước nhé, nhớ chưa?”

Cả lớp đồng thanh “Nhớ rồi ạ”, tôi cũng khẽ khàng phụ họa theo.

Tôi vừa thở phào nhẹ nhõm, thì ánh mắt cô chủ nhiệm đã rơi lên người tôi.

“Lý Dao, em không mặc áo khoác thì ra hành lang đứng đi.”

Tôi lập tức đứng lên giải thích:

“Cô Hà, ba em mới mất, bà nội thì còn đang nằm viện nên em chưa mua được áo.”

Nhưng cô không buồn để tâm, chỉ vỗ tay ra hiệu cho các bạn đứng dậy, đi ra sân.

Thỉnh thoảng cô lại liếc tôi một cái, mỗi lần như vậy mặt tôi nóng bừng lên.

Tôi đành ngoan ngoãn đứng ở hành lang, nghe tiếng loa phát lên.

Có vẻ chẳng ai để ý đến tôi. Tôi chống tay lên lan can tầng hai, nhìn xuống sân trường.

Các bạn học sinh xếp hàng ngay ngắn dưới sân.

Khi nhạc nổi lên, lớp tôi bắt đầu giơ hoa vải và nhảy múa theo nhạc.

Thầy cô và một vài phụ huynh trong ban đại diện giơ điện thoại quay video.

Khi họ nhìn con mình nhảy múa, nét mặt ai cũng ngập tràn niềm vui.

Tôi hơi ghen tị.

Dù đã rất quen thuộc với động tác và giai điệu, tôi vẫn không kiềm được mà nhún nhảy theo trên tầng hai.

Vừa nhảy, sống mũi tôi lại cay cay.

Tôi cũng đã tham gia luyện tập mỗi ngày cùng các bạn, rất chăm chỉ.

Vậy mà hôm nay không được lên sân khấu, lòng vẫn thấy hụt hẫng.

“Nhóc con, nhảy cũng ra gì đấy, sao không xuống kia nhảy?”

Tiếng nói vang lên bất ngờ khiến tôi giật mình lùi lại một bước.

“Chị? Sao chị lại đến trường em vậy?”

“Ngồi mãi trong cái nhà nát đó chán chết, nên qua đây xem có gì vui. Tìm em mãi mới thấy.”

Tôi gật đầu.

“Muốn xuống thì xuống đi, người ta nói là hoạt động tập thể, thiếu một người sao được?”

Giang Ly nói xong liền nắm tay tôi kéo xuống dưới.

Gần đến tầng một, tôi vùng mạnh tay ra.

“Chị! Em không muốn xuống!”

Thấy tôi cứng đầu, chị có vẻ cũng hơi giận:

“Em sợ cô giáo mắng à?”

Tôi lắc đầu: “Cô ấy ít khi mắng em, bình thường còn chẳng thèm để ý tới em.”

Chị cau mày: “Sao vậy?”

Tôi kể, cô giáo chủ nhiệm cũ biết hoàn cảnh nhà tôi nên đối xử rất tốt.

Sau này cô ấy nghỉ sinh, thì cô Hà thay thế.

Từ khi vào lớp hai, cô Hà bắt đầu tỏ thái độ lạnh nhạt với tôi.

Lúc bà nội dẫn tôi đi khai giảng, cô Hà yêu cầu phụ huynh quét mã QR trên bảng đen.

Đó là để khai báo thông tin nhà ở — dù không sống trong khu vực cũng cần quét nếu gia đình sở hữu nhà chung cư.

Bà nội không biết cách làm, phải hỏi cô từng bước.

Vừa quét xong thì sắc mặt cô giáo liền trở nên khó chịu:

“Không có nhà thì khỏi quét.”

Rồi còn lầm bầm: “Làm rối việc.”

Hôm ấy bà tôi chỉ cười gượng rồi dắt tôi lặng lẽ về nhà.

Nghe xong, Giang Ly nhếch mép thì thầm:

“Luật lệ gì mà lắm chuyện.”

Ngay khi chị vừa dứt lời, tôi bỗng thấy mẹ bạn Tử Hàn đứng ở góc hành lang.

“Vị phụ huynh này nói năng gì vậy? Cô là gì của Lý Dao mà chưa từng thấy mặt? Cô vào đây bằng cách nào?”