1
Ngày rời khỏi phủ Hầu, Diêm phu nhân chẳng đến tiễn ta.
Bà nuôi ta mười sáu năm, ta từng nghĩ giữa chúng ta ít nhiều cũng có chút tình nghĩa.
Nhưng thôi vậy, nếu thật có tình nghĩa, sao có thể để ta rời đi?
Đường đường là phủ Hầu, lại nuôi không nổi một nữ nhi hay sao?
Phùng Chiếu Thu ngồi bên cạnh ta, thân hình vạm vỡ, vung roi một cái khiến con bò già bước nhanh thêm mấy bước.
Thân mình ta nghiêng ngả, suýt thì ngã khỏi xe.
Bà nhanh tay đỡ lấy, giúp ta ngồi vững lại:
“Thân thể gầy yếu, hạ bàn không vững, thế này sao được?”
Nơi kinh thành, tiểu thư khuê các chuộng dáng người mảnh mai, thân thể yếu mềm như liễu trước gió, ai lại quan tâm gì đến chuyện hạ bàn có vững hay không?
Ta cúi đầu, không đáp.
Phùng Chiếu Thu cũng không nói thêm lời nào, chỉ là tay đánh xe chậm lại, xe bò đi chậm hơn, cũng vững vàng hơn.
Bảo Hoa thôn cách kinh thành chẳng xa, đi về hướng tây ba mươi dặm là tới.
Khi về đến thôn, đúng lúc giữa trưa, nhà nào nhà nấy đều ngồi ngoài sân dùng bữa.
Ta giống như đang bị diễu qua phố, bị họ nhìn từ đầu thôn tới cuối thôn.
Phùng Chiếu Thu được lòng dân làng, không ít người chào hỏi bà.
“Chiếu Thu, đón về rồi hả?”
“Đón về rồi đó!”
Bà đáp khí thế vang dội, những người chào hỏi cũng cười hớn hở chúc mừng.
Chúc mừng ư? Có gì đáng chúc mừng?
Ta sầm mặt, Phùng Chiếu Thu lập tức thu lại nụ cười.
Dường như bà có phần e ngại ta.
“Đến rồi.”
Trước mặt là một tiểu viện vây bằng tường đất, nằm nơi hẻo lánh nhất thôn, gió thổi là bụi bay đầy trời, may mắn là cách xa chuồng bò, cũng xem như sạch sẽ.
Trong sân có hai gốc đào, hoa nở rộ rực rỡ.
Phùng Chiếu Thu như hiến vật quý mà mở cửa phòng ta:
“Phòng này hướng nắng tốt, mùa đông ấm, mùa hè mát. Còn đệm chăn kia, đều là bông mới đập năm nay…”
Nói xong, bà cẩn thận nhìn ta, trong mắt có chờ mong, cũng có thấp thỏm.
Nhưng ta thực chẳng diễn nổi cái cảnh mẹ con tình thâm.
“Nếu bà thật lòng thương ta, sao năm xưa lại bán ta cho người ta? Đừng nói là vì muốn ta có cuộc sống tốt hơn. Trẻ còn đang bọc tã, biết gì đến sang hèn?”
Huống hồ, Diêm phu nhân đối với ta vốn dĩ có khúc mắc, đối đãi chẳng tốt đẹp gì.
Cơm áo thường ngày đều thua kém Lạc Như một bậc, ngay cả lớp học của tiên sinh cũng chẳng cho ta dự.
Nếu không phải lão phu nhân kín đáo nhắc nhở, bảo rằng dù sao ta cũng mang danh đích trưởng nữ của phủ Hầu, chẳng thể ngay đến tên họ cũng không biết viết, thì đã chẳng ai phái một nha hoàn tới dạy ta đọc chữ.
Lúc Lạc Như vang danh kinh thành, ai ai cũng biết ta là một kẻ đầu óc rỗng tuếch, không hiểu văn chương.
Nực cười là, trước kia ta chỉ nghĩ bà thiên vị muội muội, chưa từng hoài nghi mình chẳng phải con ruột.
Dẫu sao thì, nhà quyền quý con cái đầy đàn, sao phải đi nuôi con của kẻ khác?
“Ta…” – Phùng Chiếu Thu ấp úng, ta lạnh nhạt cười, không muốn dây dưa với bà.
Bà quýnh quáng nói thẳng:
“Ta cũng chẳng biết cha con là ai, một mình ta nuôi không nổi ngươi!”
2
Phùng Chiếu Thu là con gái tội thần, sau khi gia tộc bị xử tội, bị đày vào Giáo Phường Ty ở Lầu Mười Sáu, chịu đủ mọi đắng cay.
Đến năm tân đế đăng cơ, để tỏ lòng khoan hậu, triều đình đặc xá một số người chịu tội lây, bà mới được tha ra, nhập lại dân tịch lương dân.
Chỉ là, khi rời khỏi nơi đó, bà đã mang thai.
“Ta sinh con ở Bảo Hoa thôn. Khi ấy ta ốm yếu, nằm liệt giường ba tháng, dốc sạch bạc tích góp… Nếu không phải bất đắc dĩ, ta đâu nỡ lòng giao con cho người khác.
“Nhưng nay đã khác, giờ ta khỏe mạnh, có thể làm được nhiều việc, một mình cũng đủ nuôi con.”
Nói rồi, bà hấp tấp từ trong tủ lấy ra một hộp gỗ, đặt vào tay ta:
“Đây là giấy tờ nhà cửa, ruộng đất của nhà mình, con cứ cầm lấy.”
Rõ là bà sợ ta không tin.
Từ nhỏ tới lớn, chưa từng có ai lấy lòng ta như thế.
Diêm Phu nhân nghiêm khắc, Hầu gia chưa bao giờ nhìn ta một cái, kẻ dưới thì nhìn sắc mặt người trên mà đối đãi, dù không biết thân thế ta, chỉ cần thấy ta chẳng được cha mẫu thân thương yêu, liền sinh lòng qua loa, khinh nhờn.
Phùng Chiếu Thu nói:
“Niệm Chi, mười sáu năm qua, chẳng ngày nào ta không nhớ đến con.”
Ta nhìn hai tờ giấy trong hộp gỗ, cổ họng nghẹn lại.
Không muốn khóc, nhưng nước mắt vẫn không chịu nghe lời.
Nếu là thân thế như thế này, thì dù bà ghét ta, bỏ rơi ta, cũng chẳng có gì sai.
Sao bà lại… có thể yêu ta chứ?
Phùng Chiếu Thu thấy ta rơi lệ, quýnh lên, muốn lau nước mắt cho ta, lại sợ bàn tay thô ráp làm đau mặt ta, bèn vội vàng chạy ra ngoài lấy khăn sạch đem vào.
Khăn tay được bà giặt sạch bong, nhưng bà vẫn cảm thấy áy náy, miệng không ngừng lẩm bẩm:
“Vải bông vẫn cứng quá… lần sau lên kinh, nhất định phải mua ít lụa là…”
Ta cụp mắt, nhẹ giọng nói:
“Con không cần những thứ đó.”
Phùng Chiếu Thu sững lại, dè dặt hỏi:
“Niệm Chi, ta lại lỡ lời rồi sao? Con đừng giận ta, ta… ta…”
“Con không giận.
Nhà chúng ta đã là dân thường, thì đâu cần những kiểu cách của tiểu thư phủ công hầu? Có bạc chẳng thà mua thêm vài lạng thịt.”
Phủ Hầu giàu có, nha hoàn được sủng còn sống tốt hơn cả con gái nhà dân, ta là một tiểu thư giả mạo, dù chẳng được sủng ái, thì những thứ tốt đẹp cũng từng chạm tay qua.
Nhưng ta không màng đến những thứ đó.
Mỗi lần theo Diêm phu nhân lên chùa lễ Phật, ta chưa từng cầu phú quý vinh hoa, cũng không mong phu quân như ý, ta chỉ cầu phụ mẫu thương ta, yêu ta.
Chỉ cần được cha mẹ thương yêu, thì dù phải ăn cơm thừa canh cặn, ta cũng cam lòng.
Giờ như vậy, xem như đã được như nguyện.
Tâm ta dần ổn lại sau biến cố, mẫu tử tâm thông, Phùng Chiếu Thu cảm nhận được bình yên ấy, cũng không còn dè dặt.
Bà xắn tay áo, xách dao thái ra sau vườn bắt gà.
Bước đi vững chãi, hai tay hữu lực, bắt lấy một con, rồi không chớp mắt cắ//t ngang cổ gà.
Má//u gà tuôn ra, ta lại chẳng thấy sợ, chỉ cảm thấy dáng vẻ cầm dao của bà kia, thật khiến người rung động khôn cùng.
Bà khác hẳn những nữ nhân ta từng gặp.
Ở phủ Hầu, dù chỉ là bà tử làm việc vặt trong phòng bếp cũng phải giữ dáng vẻ đoan trang thanh nhã.
Nhưng Phùng Chiếu Thu thì không.
Trong mắt bà chỉ có công việc trước mặt, chỉ quan tâm làm sao làm cho nhanh, cho tốt.
Bà đun nước, làm lông gà, đặt cả con lên thớt.
Ta cầm lấy dao, hỏi bà:
“Có thể cho ta thử một lần không?”
Bà bật cười ha hả:
“Dĩ nhiên là được! Nhưng… ngươi biết làm thế nào sao?”
Chưa từng giế//t gà, chẳng lẽ chưa từng ăn gà?
Ta hai tay cầm dao, dốc hết sức bổ mạnh xuống, xương văng tung tóe, cánh gà bay thẳng vào bếp, lăn một vòng đầy tro bụi.
Phùng Chiếu Thu nói:
“Dùng tro rửa thịt thì sạch hơn, xem ra ngươi một đao trúng đích rồi.”
3
Nói thì nói thế, nhưng cũng chẳng thấy bà thật sự dùng tro để rửa.
Đúng là đồ bịp bợm!
Phùng Chiếu Thu chẳng biết ta đang khó chịu điều gì, bà đẩy ta ra khỏi bếp, bảo ta sang nhà hàng xóm mời người tới dùng bữa.
“Nhà bên là nhà họ Giang, có năm người cả thảy, nhưng hai vợ chồng và trưởng tử thường xuyên ra ngoài làm ăn, bình thường chỉ còn lại Giang lão thái và tiểu muội nhà họ Giang.
“Tiểu muội nhà họ Giang ngang tuổi ngươi, hẳn có thể làm bạn.”
Ta đứng nơi cửa viện, chậm chạp chưa muốn bước chân ra ngoài.
Ở kinh thành, tiểu thư quyền quý mở tiệc đãi khách, há chẳng phải phải phái người đưa thiếp từ mười ngày nửa tháng trước? Khi nào thì đến mức chính bản thân mình phải đi mời ngay trước bữa cơm?
Nghĩ đến đó, ta tự tát cho mình một cái.
Đây không phải kinh thành, ta cũng chẳng còn là thiên kim tiểu thư.
Mẫu thân ta là một nữ nông, ta cũng chỉ là một thôn nữ, còn chấp nhặt chi những lễ nghi đó?
Ta đẩy cửa bước ra, học theo dáng đi của Phùng Chiếu Thu, vậy mà lại có đôi phần thong dong tự tại.
Hít sâu một hơi, ta gõ cửa nhà họ Giang.
Người mở cửa là tiểu muội nhà họ Giang.
Nàng có làn da rám nắng, đôi mắt sáng và to, đứng đó như một khóm cỏ dại đầy sức sống.
Nàng mỉm cười nói:
“Ngươi là nữ nhi của dì Phùng đúng không? Đôi mắt giống dì y như đúc, thật xinh đẹp!”
Giống nhau ư?
Khi còn nhỏ, ta cũng thường nghe người ta nói vậy… chỉ là khi ấy, họ nói ta giống Diêm phu nhân và Lạc Như.
Ta từng ôm gương nhìn tới nhìn lui, cố tìm chút gì giống với Diêm phu nhân, nhưng tìm thế nào cũng chẳng thấy được gì ngoài hai con mắt và một cái miệng.
Ta sờ đuôi mắt, hỏi:
“Liếc một cái là nhìn ra sao?”
Giang Nhụy đáp:
“Chỉ một cái nhìn là biết ngay. Dì Phùng là mắt phượng, ngươi cũng vậy. Nhưng ngươi đẹp hơn dì nhiều!”
Giọng nàng không nhỏ, bị Phùng Chiếu Thu nghe được, lập tức từ trong viện vọng ra:
“Năm xưa dì cũng đẹp lắm đấy!”
Vừa hay bà nội nhà họ Giang từ trong chính phòng đi ra, nghe không rõ liền hỏi:
“Cái gì mà đẹp? Gà đẹp hả? Món đó mềm, để ta ăn nhé.”
Giang lão thái đã có tuổi, tai mắt lẫn chân tay đều không còn linh lợi.
Giang Nhụy vội đỡ lấy bà, cười nói:
“Còn phải nói sao? Có lần nào dì Phùng không để dành cho người đâu.”
Phùng Chiếu Thu làm một bàn đầy món ngon, gà vịt cá thịt đủ cả.
Giang Nhụy trêu:
“Cứ như Tết ấy, cũng nhờ phúc của Niệm Chi tỷ tỷ mà ta mới được ăn no bụng hôm nay.”
Chỉ là những món này, nếu đặt vào chốn danh môn vọng tộc thì chẳng đáng lên mâm.
Trong giới quý tộc, thức ăn thực là hạ phẩm, hư mới là thượng.
Giế//t gà không phải để ăn thịt, mà để lấy nước nấu măng.
Ăn thịt không bằng ăn chay, ăn chay không bằng ăn hoa, còn người nào có thể nhịn ăn uống gió sương thì mới là bậc thần tiên.
Phùng Chiếu Thu từng là thiên kim nhà quan, tự nhiên hiểu rằng những thứ bà có thể cho ta, còn không bằng chút thừa mứa từ kẽ tay của Diêm phu nhân.
Bởi thế nên khi được Giang Nhụy khen, bà lại thoáng có chút áy náy.
Ta thấy vậy, liền gắp một miếng thịt gà, lớn tiếng nhai nuốt.
Diêm Phu nhân không thương ta, dù thừa ra một chút cũng tiếc.
Còn Phùng Chiếu Thu yêu ta, dù dốc lòng dâng hết vẫn thấy chưa đủ.
Nếu ta còn không biết trân trọng, thì thật là kẻ ngu muội.